A+256
November December 2015
Edito
Pieter T’Jonck - Hoofdredacteur
De grote vragen die op ons afkomen raken niet opgelost als we voortdoen als vanouds: ieder op zijn terreintje, op zijn manier, met zijn budget. Samenwerking is vereist, willen we oplossingen vinden voor kwesties als bevolkingsgroei, vergrijzing, mobiliteits- druk, milieuvervuiling, tewerkstelling, noem maar op.
Al die kwesties hebben namelijk op grote schaal een ruimtelijke weerslag, terwijl die ruimte eindig is. Functies naast elkaar plaatsen, met brede buffers ertussen, is geen optie meer. Dromen van een omgeving zon- der overlast kunnen we wel opbergen. Is dat trouwens betreurenswaardig? Frank Van Klingeren (1919-1999) dacht ooit dat ‘hinder’ de geest van verkokering kon keren. Die idee is actueler dan ooit: we hebben nood aan ontwerpen die op grote schaal ‘functies’ anders verbinden (en zelfs komaf maken met de ctie van ‘functies’).
Die drang blijkt uit een plotse overvloed aan (stads)regionale ontwerpen. Hele regio’s en steden liggen tegelijk op de ontwerptafel. Dat deden modernisten ook al toen ze een ABC-as door België trokken. Het doel nu is echter radicaal tegengesteld. Niet langer alles uit elkaar leggen, wel alles zo sterk mogelijk integreren.
De overheid is niet per se de trekker hier. Burgers zijn vaak alerter voor het potentieel van nieuwe benaderingen, ongehinderd als ze zijn door sectorale logica’ s. Hun pertinente kritiek zet ook ontwerpers voor het blok: zij kunnen het zich niet langer permitteren om de opdracht op zich naar best vermogen uit te voeren. Ze moeten oog hebben voor het bredere perspectief, op het gevaar af deel van het probleem – niet van de oplossing – te worden, zoals het voor- beeld van Istanbul leert.
Dat alles mag blijken uit de projecten die we hier presenteren van overheden én burgergroeperingen voor Antwerpen, Brussel en Charleroi. Daaruit zijn ook andere verwachtingen over wat architecten of ste- denbouwkundigen bijdragen, te destilleren.
Die nieuwe manier van denken vraagt echter een leerproces. Dat begint bij het onder- wijs. Curricula die zich vastklampen aan de gedachte dat het allang goed is als architec- ten alle ‘functies’ technisch netjes onder- steunen, hebben hun beste tijd wel gehad. Maar ook de overheid kan haar steentje bijdragen door niet langer enkel opdrach- ten uit te schrijven waarbij het voorkomt alsof het probleem al helemaal duidelijk is en er dus enkel nog een oplossing moet gevonden worden. Daar bestaan modellen voor, in Frankrijk bijvoorbeeld. Waarop wachten we nog om ze ook hier meer ingang te doen vinden?
Inhoudstafel
Labo XX
Stad aan de rand
Michiel Dehaene
Ringland
Geen gerommel in de marge
Hong Wan Chan
Brusselse Kanaalzone
Leiden en loslaten
Pieter Uyttenhove
Kristiaan Borret
Inclusief, productief
Pieter T’Jonck, Lisa De Visscher
Charleroi
Stadsproject
Cécile Vandernoot
Architectuur, kunst van het hoogst haalbare?
Joachim Declerck
Colloquium Europalia
Architectuur in België en Turkije: nieuwe praktijken
Istanbul 2015
Architectuur, macht en ethiek
Asu Aksoy
Coloco
Gemeen goed
Charlotte Lheureux, Elodie Degavre
Franse territoriale strategieën
Guillaume Hebert
Dijlevallei
Steden in een stad
Bruno Demeulder, Lisa De Visscher
Dijlevallei
Le(u)vensader
Pieter T’Jonck
PROJECTEN
ACTUEEL
column
Martin van Schaik
MATERIAAL
Grenzen(loos)
Tompy Hoedelmans
VLAAMS BOUWMEESTER
‘Meer dan wonen’
Zürich | Pilootproject
Anne Malliet
CELLULE ARCHITECTURE
Bouwheerschap in beweging
Prijs voor het openbare bouwheerschap in Wallonië en Brussel – 3e editie
Charlotte Lheureux
PRODUCTEN
BOEKEN
