A+275  Best of

Lijstjes. Ze lijken een noodzakelijk bijproduct van elk naderend eindejaar. Alsof je de voorbije twaalf maanden enkel kunt bevatten als ze gereduceerd worden tot vijf of tien highlights. Toch zijn lijstjes er altijd al geweest – denk maar aan de Tien Geboden. De wereldgeschiedenis is vervat in lijstjes, van zonden en heiligen en heelkundige planten, van gewonnen veldslagen tot de vrouwen van Don Giovanni. Al ver voor Denis Diderot (1713-1784) leefde de noodzaak tot samenvatting, overzicht en definitie om een inzicht te krijgen in het ‘Goede’. Zoals Umberto Eco (1932-2016) schreef in The Infinity of Lists (2009): “The list is the origin of culture. It’s part of the history of art and literature. What does culture want? To make infinity comprehensible. It wants to create order – not always, but often. And how, as a human being, does one face infinity? How does one attempt to grasp the incomprehensible? Through lists, through catalogs, through collections in museums and through encyclopedias and dictionaries.” (1)

Ook A+ voelde de behoefte aan een overzicht. Aan een antwoord, hoe ontoereikend ook, op de onmogelijke vraag: wat is, hier en nu, goede architectuur? Daarom ondervroegen we een vijftigtal jonge en gevestigde architecten, curatoren, onderzoekers, bouwmeesters en politici naar de top vijf van hun favoriete projecten van de laatste jaren. Dat leverde ons meteen een nieuw lijstje van vijf inzichten op.

1.

50 x 5 ≠ 250. In België werd de laatste jaren in een hoog tempo gebouwd, en daar kwam interessante en diverse architectuur uit voort. Toch komt een handvol projecten en een beperkt aantal bureaus steeds terug in het merendeel van de lijstjes. Ze blijken een soort ‘eerste liga’, die erin geslaagd is zich in het collectieve geheugen te nestelen van een cultureel invloedrijke groep.

2.

Een lijstje is zowel oorzaak als gevolg. Verrassend veel projecten uit de ingezonden lijstjes publiceerde A+ al in zijn laatste edities. We zien hier – uiteraard – graag de invloed in van A+ op het architectuurdebat. A+ houdt de vinger aan de pols. We publiceren wat speelt en actueel is, en dat leest u en pikt u op. Op hun beurt brengen lijstjes hier ook nieuwe projecten aan die het debat voeden.

3.

Eens gepubliceerd wordt een (gedocumenteerde) lijst een naslagwerk en een instrument voor onderzoek. De opgelijste projecten dragen bij tot het collectieve geheugen van een bepaalde periode, én ze worden referenties voor toekomstige projecten.

4.

Een lijst is ook altijd een agenda. Ze toont wie je bent of wat je wil zijn. De bouwmeesters die we aanschreven, gaven ons dan ook geen opsomming van interessante afgewerkte projecten, maar eerder van procedures en ambities. De politici, op hun beurt, namen via een lijst een standpunt in over wat het stedelijke landschap vandaag kan betekenen. In de lijst schemert steeds een beleid door.

5.

Een lijst vraagt om een lijst. Naast een reeks gebouwde projecten publiceren we in dit nummer ook wat nog moet komen. A+ organiseert in 2019 opnieuw twee lezingenreeksen – de internationale lezingenreeks in samenwerking met Bozar, en de Across-lezingenreeks samen met ULiège et het VAi. Daar komen nog eens twee tentoonstellingen bovenop. Hou alvast uw agenda vrij voor een nieuwe, inspirerende lijst.

Het hele team wenst u een prettig kerstfeest en een gelukkig nieuwjaar!

Lisa De Visscher

Hoofdredacteur

(1) Umberto Eco, The Infinity of Lists: an Illustrated Essay, Rizzoli, New York, 2009