Edito

Lisa De Visscher - Hoofdredacteur

Door de uitbraak van het coronavirus zijn alle blikken gericht op de zorgsector. Plots beseft iedereen dat we zonder verplegers, artsen, medewerkers in zorgcentra en onderzoekers totaal hulpeloos zijn. Het zijn de hulpverleners en zorginstellingen die het land – letterlijk – in leven houden. Toch wordt in België al jarenlang bespaard op zorg. De gevolgen hiervan zijn ook fysiek meetbaar in de architectuur van het type zorginstellingen – ziekenhuizen, woon-zorgcentra, psychiatrische instellingen – dat de laatste jaren gebouwd wordt. Afdelingen worden geschrapt wegens niet renderend genoeg, kleinere entiteiten verdwijnen of fusioneren met andere, met als resultaat steeds grotere en efficiëntere zorgfabrieken waar de menselijke schaal verloren gaat.

Hoe langer je in een zorginstelling verblijft, hoe belangrijker die menselijke schaal of het daaraan gekoppelde gevoel van geborgenheid wordt. Bij een lockdown of als je in quarantaine wordt geplaatst, is de kwaliteit van de ruimtelijke omgeving nog belangrijker. Daarom hebben we het in dit nummer niet over de vele nieuwe, hoogtechnologische en levensnoodzakelijke ziekenhuisinfrastructuur die in ons land verrees, maar over de plekken van lange duur, waar patiënten bewoners worden. Instellingen waar mensen niet zozeer komen om te genezen, maar om begeleid en ondersteund te worden in hun leven – en soms ook in hun levenseinde. Zorgcentra waar mensen uit de risicogroep wonen voor wie het virus dodelijk kan zijn, maar die anderzijds ook het sterkst lijden onder de gevolgen van afzondering ten gevolge van de lockdown.

“Architectuur is cruciaal voor de aard en de kwaliteit van de zorgrelatie”, schrijft Gideon Boie. “Niet enkel die tussen zorgverlener en patiënt of bewoner, maar ook die tussen patiënten onderling of met bezoekers en buurtbewoners.” Daarom tonen we projecten die de specifieke zorgbehoefte van de bewoners als leidraad nemen binnen het ontwerp, en zo leiden tot nieuwe typologieën.

Projecten waarin patiënten of bewoners niet weggemoffeld worden in de periferie, maar een plek krijgen in het centrum van de gemeenschap, zoals De Drie Platanen in Oostende van Bovenbouw. Dit woon-zorgcentrum gaat een directe ruimtelijke relatie aan met de stad, zodat de bewoners een geprivilegieerd zicht hebben op hun omgeving en er dus ook deel van kunnen uitmaken. Projecten op maat, zoals ACTE van Central. Dat onderzoekscentrum voor mensen met autisme, verbonden aan de ULB, biedt een uitweg uit de klinisch genormeerde omgeving van een ziekenhuis. Huiselijke projecten als alternatief voor de efficiënte zorgmachine, waar een instelling een woonst is: Huis Perrekes van Nu architectuuratelier, bijvoorbeeld. Daar vormen dagelijkse routines zoals koken, samen eten en opruimen de ruggengraat van het samenleven, zoals in elk gezin of leefgroep. Projecten die geborgenheid bieden, zoals Monnikenheide, waar mensen met een beperking niet gestigmatiseerd worden maar op gelijke voet samenleven met de zorgverleners.

Kortom, we tonen plekken waar niet het bed centraal staat, maar de waardigheid van het individu. Daardoor wordt architectuur, ondanks besparingen en rekenmodellen, een middel voor een alternatieve, humanere zorgverlening. We applaudisseren mee met de rest van het land om de zorgverleners een hart onder de riem te steken en dragen uit dankbaarheid dit nummer aan hen op.

Lees meerVerkleinen

Inhoudstafel

Edito
Lisa De Visscher

Opinie
Wivina Demeester

Agenda
URA Eline Dehullu
Goffart Polomé Apolline Vranken
Marie-José Van Hee: More Home, More Garden Gitte Van den Bergh
Gaston Eysselinck Veronique Boone
Architectuur als Buur Marc Dubois
Inventaires # Inventories Vol. 4 François Gena
Take Care! Lisa De Visscher

Care
Collectief Noord, Gitschotelhof, Antwerpen Pieter T’Jonck
Central, ACTE ULB, Brussel Carla Frick-Cloupet
Sergison Bates, De Korenbloem, Kortrijk Pieter T’Jonck
Sleutelen aan het beddenhuis Gideon Boie
UR, De Eiken, Zoersel Eline Dehullu
Bovenbouw, De Drie Platanen, Oostende Stefan Devoldere
Trans, De Schoor, Turnhout Gitte Van den Bergh
Baumans-Deffet, OCMW, Herve Émeline Curien
AAdd – Archipelago, Les Marronniers, Doornik Eloïse Perrillon
Burobill, Geneeskunde voor het Volk, La Louvière Eline Dehullu
Madam, Linda, Dilbeek Jolien Naeyaert
BEL – Point Supreme, Brandweerkazerne, Leopoldsburg Birgit Cleppe

Interview
Carmody Groarke Lisa De Visscher

Product news
Viviane Eeman

Student
Van Hove Prijs 2019 Eline Dehullu
Euregionale Prijs voor Achitectuur 2019 Eline Dehullu

#006 Michiel De Cleene

Abonneer je vanaf €59 per jaar!

Je ontvangt 5 klassieke nummers en 1 speciale uitgave van het tijdschrift.

Abonnement

Lees ook

Schrijf je in op onze nieuwsbrief
  • This field is for validation purposes and should be left unchanged.