A+290  Domesticating Public Space

Lockdown. Avondklok. Samenscholingsverbod. Krijtcirkels. Bubbels.

Door de coronacrisis stond de publieke ruimte zwaar onder druk. Plots werd ze ontheven van haar intrinsiek openbaar karakter: haar vanzelfsprekende toegankelijkheid en toe-eigening, altijd, overal en voor iedereen. Het verplichte thuiswerken, het reisverbod, de sluiting van de horeca en de daaruit voortvloeiende collectieve wandelkoorts maakte eens te meer duidelijk hoezeer wonen, werken, ontspannen – kortom leven – alleen bij gratie van kwalitatieve publieke ruimte gebeurt.

Maar daar hebben we geen pandemie voor nodig, dat weten we natuurlijk al langer. Verschillende steden sleutelen al jaren aan de beeldbepalende plekken in hun centrum: parkings verdwijnen en worden parken en pleinen, waterlopen worden terug opengelegd, en blinde kaaien worden zitplekken aan het water. Opvallend is dat de projecten die vandaag gerealiseerd worden stuk voor stuk van sterk ontwikkelde ruimtelijke, sociale en ecologische ambities getuigen en een geïntegreerde toekomstvisie op publieke ruimte uitdragen. Of anders gezegd: een mooi plein of leuk park volstaat niet meer. De publieke ruimte in 2021 is inclusief, klimaat-actief en zet de zachte weggebruiker centraal.

Zo krijgt Leuven met het Park Belle-Vue niet alleen opnieuw een uitkijkpunt over de stad maar ook een nieuwe groene long die de mobiliteit hertekent en een belangrijk knooppunt vormt in een netwerk van fietsen wandelwegen. Voor de Grote Markt van Sint-Niklaas zetten de ontwerpers in op een radicale vergroening die niet alleen het hitteeilandeffect tegengaat, maar ook de auto tot gast maakt op een plein dat tot ontmoetingsplek voor bewoners werd herbestemd. Het Pannenhuispark in Brussel maakt – eindelijk – een stoere speelplek voor jongeren en biedt naast het wilde groen ook een wandelen fietsverbinding tussen twee delen van de stad. In Saint-Hubert wordt een parking opnieuw het centrale plein dat ontmoeting bewerkstelligt – een broodnodige ingreep die zo veel dorpen ontberen.